Periyodik Kontrol
Topraklama Ölçümü
Elektrik uzun yıllardır hayatımızın olmazsa olmazı. Elektriği kullanmayı ve yönetmeyi bildiğimizden beri artık dünya eski dünya gibi olmadı. Çok daha iyi bir şekilde üretkenlik ve verimlilik arttı, hem de daha iyi şartlarda yaşamaya başladık. Evlerimizin içine kullandığımız aletlere kadar gelen elektrik, çok iyi şekilde yönetildiğinde harika sonuçlar veren iyi bir enerji türüdür. Genel olarak ısı enerjisine de çevrilebilmesi nedeniyle ısınmada bile kullanılan elektrik, hayatımızın bir parçası. Akıllı telefonlarda, evimizde, işyerimizde ve diğer pek çok toplumsal alanda elektriğin gücünü artık yönetiyoruz. İhtiyaçlarımızı en iyi şekilde karşılayan ve tüm cihazların güvenle çalışmasını sağlayan enerjinin iyi bir şekilde hayatımıza yön verdiğini net bir şekilde görebiliriz. Ancak kimi zaman fark etmesek de hayatımızın merkezinde olan bu enerji, önlemsiz bir şekilde kullanıldığı sürece insan hayatına ciddi tehlikeler yaşatabilmektedir. Bu durumda da topraklama yapılması çok önemlidir.
Topraklama, elektrikli araçların (jeneratör, motor, aydınlatma direği, buzdolabı, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi vb) gerilim altında yük taşımayan ve inaktif bir şekilde duran metal kısımlarının toprak altına iletilmesini amaçlar. İletken bir madde vasıtasıyla yapılan bu işlemin önemi bu gereksiz yükün bir yere biriktirilmesine gerek kalmaması ve taşınmasına gerek kalmamasıdır. Dünyada toprak bolca bulunur ve içerisinde pek çok şeyi saklayabilir. Direnç ve iletkenlik toprak açısından mühendisleri ilgilendiren en önemli bölümlerden biridir.
Topraklama Ölçümü Nasıl Yapılır?
Elektrik Tesisleri Topraklama Yönetmeliği esaslarına dayanarak topraklama ölçümleri yapılmaktadır. EK-P maddesi içerisinde yer alan kısımlara göre elektrik tesislerinde ve özellikle endüstriyel alanlarda yapılacak ölçümleri ancak EMO (Elektrik Mühendisleri Odası) üyeliği bulunan Elektrik, Elektronik, Elektrik ve Elektronik mühendisleri tarafından yapılması şartı koşulmuştur. Mühendislerin bağlı bulunduğu kuruluşların da bu ölçümleri yapabilmesi için yetki belgeleri gerekmektedir.
Topraklama ölçümü için en yaygın kullanılan yöntem 3 problu ölçümdür. P ve C elektrotlarının toprak zemine derinlemesine çakılmasıyla başlayan bu süreç, 5-10 metre aralıklarla elektrotların dizilmesiyle devam eder. Topraklama barasına yeşil kablo bağlanarak devam edilir, sarı kablo P elektrotuna bağlanır, kırmızı kablo da C elektrotuna bağlanır. Nemli olan toprak zemin her zaman için daha iyi ölçüm alınmasını sağlar. Ayrıca nemliliğin iyi yanı da toprağın ölçüm alınırken daha az dirençli olmasına yaramasıdır. Nemlenmemiş ve herhangi bir şekilde kuru kalan toprak üzerine su dökülmesi neticesinde daha iyi ölçüm yapılabilir. Bu işlemleri yapanların kesinlikle işini bilen mühendisler olması gereklidir. Aksi takdirde pek çok sorun çıkabilmekte hatta ölümlere davetiye çıkarılmaktadır.
Topraklama Ölçümünün Önemi
Elektriksel güvenliğin sağlanması, can ve mal kayıplarının yaşanmaması ve işçi sağlığı güvenliğinin tesis edilmesi amacıyla topraklama ölçümü oldukça önemli bir husustur. Topraklama işleminin doğru bir şekilde yapılması ve yapılan topraklamanın muayene edilmesi, gerektiği yerde eksikliklerinin giderilmesi adına F yapılmalıdır. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü’nün 270-354 maddeleri gereğince elektrik tesislerinde topraklama yapılması yasal bir zorunluluktur. Bu zorunluluğu da en iyi şekilde yapabilmek adına TÜRKAK akreditasyonlu A sınıfı muayene yapan firmalara gitmek gereklidir. Bu firmaların yapacağı muayeneler sonrasında yapılacak işlemler oldukça rahat ve pratik bir şekilde ilerlemektedir. Sorunsuz bir şekilde yapılacak olan muayeneleri yasalara ve yönetmeliklere uygun bir şekilde yaparak işletmelerin daha iyi çalışma ortamlarına kavuşturulması amaçlanmaktadır. Tıpkı İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü gibi ekipman ve çevre koşullarının muayenesi için 6331 Sayılı “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kanunu” içerisindeki “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği” de önemli bir yönetmeliktir.